Naučna saradnica Instituta ekonomskih nauka Milica Kočović De Santo, izlagala je sa pozivom na događaju Commons, Commoning, and Social Change Workshop

Naučna saradnica Instituta ekonomskih nauka Milica Kočović De Santo, izlagala je sa pozivom na događaju Commons, Commoning, and Social Change Workshop, održanom u hibridnom formatu 11. i 12. novembra 2023, gde je prisustvovalo trideset izlagača u okviru 9 sesija, organizovanih od strane School for Environment and Sustainability, Univerziteta u Mičigenu. Naučni događaj u formi workshop-a, bio je zamišljen tako da se unapred pripremi istraživački Draft i prezentacija, kako bi učesnici mogli da se upoznaju sa istraživanjima i blagovremeno pripreme pitanja za kvalitetnu diskusiju u okviru samog događaja. Glavni govornici su bili savremeni vodeći naučnici u oblasti commons i communing teorije Sheila Foster i Angelos Varvarousis.

Istraživanja i zaključke do kojih su timski došli u okviru EPICA projekta finansiranog od strane Fonda za nauku. Milica Kočović De Santo je predstavila u okviru sesije 3, istraživanja na temu Rebellious spirit of the place re-creates commoning, nakon čega je otvorena kvalitetna naučno-stručna diskusija.

Naučni događaj je pokrio raznovrsne teme i zaključke koje proizlaze iz velikog broja studija slučaja, sektora, resora i fenomene. Izlaganjima su bile obuhvaćene teme praktikovanja zajedničkog sa ciljem upravljanja i razvojem:

• Prostorno-planskih praksi koje integrišu društvenu, ekološku i klimatsku pravdu; Transformativnim i održivim potencijalima praktikovanja zajedničkog (commoninga) na primerima urbanog baštovanstva, održivih sistema proizvodnje hrane; odeće; cirkularne, socijalne i solidarne ekonomije;
• Postizanja održivosti kroz policentrične oblike upravljanja prirodnim dobrima (vodom, ribnjacima, okeanima, šumama)
• Participativni procesi i osnaživanje kroz praktikovanje zajedničkog (communing) (kroz primere upravljanja klimatskom pravdom od strane mladih; ekonomsko feministički pristupi zajedničkom u pogledu na politike stanovanja i nege;
• Menadžment dobrima ( prehrambeni provizioni sistemi; integrisanje divljih životinja i prava prirode u menadžment aktivnosti i dr.)
• Okviri i modeli ( Blokčejn kao transformativni sistem komoninga; evolucija institucija i agent based modeli;
• Od mode do budućnosti (komonsi i komoning u tekstilnoj industriji) i 7) komonsi i ekstraktivizam (hrana, rudne industrije, šume)

Studije o zajedničkom i praktikovanje zajedničkog (commons and communing) dolaze iz heterodoksnih ekonomskih teorijskih promišljanja. Preciznije, institucionalna i evolucionarna ekonomija predstavljaju osnovna terijska polazišta u izučavanju komonsa. Pomenuta polazišta pretpostavljaju meta analitičke okvire i interdisciplinarnost koja je uspostavljena u okvirima društveno-humanističkih nauka.

Najznačajniji nalazi su postavljeni od strane Elinor Ostorm, koja je za višedecenijski rad o komonsima dobila Nobelovu nagradu u oblasti ekonomije. Osim rada Ostrom i njenih kolega, diskurs o komonsima nije postojao do početka 90-tih godina XX veka, čak i među radikalnim grupama mislilaca. Finansijska kriza iz 2008. godine, koja se transformisala u serije multidimenzionalnih povezanih kriza otvorila je prostor za kritička promišljanja o strukturama i institucijama zapadnih društava. U praktičnom smislu, kriza je predstavljala prostor za ogromnu pažnju i aktuelnost teme zajedničkog i praktikovanja zajedničkog kao sistemske alternative kapitalizmu, u vidu uspostavljanja društvene i ekonomske organizacije na drugačijim osnovama.

Time dolazi do zaokreta u promišljanju o zajedničkom kao resursu (commons), prema glagolu koji reflektuje praksu (communing). U analizu ulaze društveno-ekonomske prakse, koje su teritorijalno ukorenjene. Sa time su otvorene serije diskusija o fenomenima koji mogu biti razmatrani iz različitih teorijskih polazišta. Zajedničko (commons) i praktikovanje zajedničkog (communing) je gotovo prisutno svuge: u javnom prostoru, školama, zaštićenim područjima, porodicama, fabrikama, ulicama i gotovo svim drugim različito definisanim institucionalnim okvirima.

Fundamentalno važno za re-produkciju zajedničkog, jeste da je zajedničko (commons) postal sinonim za kolektivnu reprodukciju života i praksi koje ga konstituišu. Upravljačke prakse zajedničkim pretpostavljaju određene postavke i uloge u društvenom i ekonomskom životu.